ชัยชนะ มิตรพันธ์ ผู้อำนวยการสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (สพธอ.) หรือ ETDA (เอ็ตด้า) เปิดเผยว่า ตามที่ ETDA ได้ออกประกาศสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ที่ ธพด. 4/2568 เรื่องกำหนดรายชื่อบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าที่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 20 แห่งพระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 (กฎหมาย DPS) ซึ่งมีการประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 9 กรกฎาคมที่ผ่านมา สาระสำคัญคือ ประกาศรายชื่อแพลตฟอร์มประเภทตลาดสินค้า หรือ Online Marketplace (Goods) จำนวน 19 ราย ซึ่งมีหน้าที่ตามประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่อง การดำเนินการอื่นสำหรับผู้ประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าที่มีลักษณะเฉพาะตามมาตรา 18 (2) แห่งพระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 พ.ศ.2568 (“ประกาศ คธอ. เรื่อง การดำเนินการอื่น”)

“เพื่อให้การประกาศรายชื่อธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่มีลักษณะเป็นตลาดสินค้าที่มีการซื้อขายสินค้าที่ต้องมีมาตรฐานมีความครอบคลุมมากขึ้น  ETDA จึงได้พิจารณาผู้ประกอบธุรกิจเพิ่มเติม จากรายชื่อบริการในกลุ่มประเภทบริการสื่อสังคมออนไลน์ที่มีฟังก์ชันสนับสนุนการซื้อขาย (social commerce) บริการสื่อสังคมออนไลน์ทั่วไป (social media general) และบริการแบ่งปันแรงงาน (labor sharing) ที่มีฟังก์ชัน Mart เพื่อตรวจสอบว่าเข้าข่ายตามมาตรา 18 (2) หรือไม่”

จากการตรวจสอบดังกล่าว นำมาสู่การออก ประกาศสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ ที่ ธพด. 6/2568 เรื่องกำหนดรายชื่อบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลประเภทตลาดสินค้าที่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 20 แห่งพระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 (ฉบับที่ 2) เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2568 ที่กำหนดให้ TikTok Shop เป็นบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องปฏิบัติตามมาตรา 20 แห่งพระราชกฤษฎีกาการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลที่ต้องแจ้งให้ทราบ พ.ศ. 2565 เพิ่มอีก 1 บริการ ซึ่งประกาศดังกล่าวจะมีผลใช้บังคับในวันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษา และพร้อมกันนี้ ETDA ยังอยู่ระหว่างเตรียมการประกาศกำหนดรายชื่อบริการ LINE MAN (Mart) เป็นอีกหนึ่งบริการที่จะต้องดำเนินการตามประกาศ คธอ. เรื่อง การดำเนินการอื่น เช่นเดียวกัน

ชัยชนะ อธิบายเพิ่มเติมว่า การพิจารณากำหนดรายชื่อบริการแพลตฟอร์มดิจิทัลในลักษณะนี้ ยังมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง เมื่อพบว่ามีบริการแพลตฟอร์มที่เข้าเกณฑ์ที่กำหนดก็จะมีการประกาศรายชื่อเพิ่มเติม โดย ETDA ให้ความสำคัญกับการพิจารณาลักษณะการให้บริการแพลตฟอร์มอย่างรอบคอบและเป็นธรรม             มีกระบวนการให้ผู้ประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มสามารถให้ข้อมูลประกอบการพิจารณา หรือโต้แย้งได้ จึงจำเป็นต้องให้เวลาในการรวบรวมและตรวจสอบข้อมูลที่เกี่ยวข้องอย่างเพียงพอ

สำหรับเกณฑ์ที่ใช้ในการพิจารณารายชื่อบริการแพลตฟอร์มที่มีการขายสินค้าที่ต้องมีมาตรฐาน คือ จะต้องเข้าเกณฑ์ข้อใดข้อหนึ่งตามประกาศคณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ เรื่องหลักเกณฑ์การประเมินระดับผลกระทบของการประกอบธุรกิจบริการแพลตฟอร์มดิจิทัล พ.ศ. 2566 ได้แก่

1. มีมูลค่าธุรกรรมที่เกิดขึ้นบนแพลตฟอร์มจากการให้บริการในไทยเกิน 100 ล้านบาทต่อปี

2. ไม่ได้จดทะเบียนนิติบุคคลกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า (DBD) และมีจำนวนผู้ประกอบการในไทยตั้งแต่ 100 รายขึ้นไป

3. ไม่ได้จดทะเบียนนิติบุคคลกับกรมพัฒนาธุรกิจการค้า (DBD) และมีจำนวนผู้ใช้บริการในไทยเกินกว่าร้อยละ 5 แต่ไม่เกินร้อยละ 10 ของประชากรทั้งหมด (เฉลี่ยต่อเดือน)

4. เป็นบริการที่ผู้ใช้บริการสามารถกระทำการใดโดยไม่มีมาตรการควบคุมดูแลที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งอาจส่งผลกระทบต่อสาธารณชนในรูปแบบข้อความหรือการกระทำ

ทั้งนี้ แพลตฟอร์มดิจิทัลที่มีชื่อในประกาศ มีหน้าที่เพิ่มเติมนอกเหนือจากหน้าที่ทั่วไป ตามประกาศ คธอ. เรื่อง การดำเนินการอื่น เช่น ต้องดำเนินการพิสูจน์ตัวตนและลงทะเบียนผู้ประกอบการ (ร้านค้า) บนแพลตฟอร์มของตน ต้องดำเนินการแสดงเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์หรือข้อความว่าสินค้านั้นเป็นสินค้าที่ต้องมีมาตรฐาน รวมถึง ดำเนินการจัดให้มีกลไก notice and takedown เป็นต้น ทั้งหมดก็เพื่อร่วมกันยกระดับบริการให้ปลอดภัย โปร่งใส สร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้บริโภค และ ส่งเสริมให้ผู้ประกอบการเติบโตอย่างยั่งยืนในระบบเศรษฐกิจดิจิทัล ภายใต้กลไกของการร่วมกำกับดูแลจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง

สำหรับผู้สนใจสามารถดาวน์โหลดประกาศฉบับเต็ม รวมถึงติดตามรายละเอียดประกาศ และคู่มือต่างๆ ภายใต้กฎหมาย DPS ได้ที่เว็บไซต์ https://www.etda.or.th/th/regulator/Digitalplatform/law.aspx สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมที่ เบอร์โทรศัพท์ 02-123-1234 (ติดต่อทีมกำกับดูแลกฎหมาย DPS)